|
Planeta nazvana HD 209458b - "OZIRIS", možda nam zvuči poznato! To je još jedna planeta, van našeg Sunčevog sistema sa čuvene liste otkrivenih planeta: prva ekstra solarna planeta koja je otkrivena kako prolazi ispred svog matičnog Sunca, prva planeta za koju je utvrđeno da ima atmosferu, prva na kojoj je uočen vodonik koji isparava u atmosferu i sada prva planeta u čijoj su atmosferi otkriveni kiseonik i ugljendioksid.
Astronomima već dobro poznata ekstrasolarna planeta HD 209458b, kojoj su dali nadimak "OZIRIS", po glavnom egipatskom bogu Sunca, tvorcu vremena i zaštitniku Egipta, koji je izgubio deo svog tela - kao i Hd 209458b - posle ubistva svog brata, i nakon čega ga je isekao na komade da ga spreči da ponovo oživi.
Planeta Oziris je ponovo iznenadila astronome kada su u njenoj atmosferi pronašli kiseonik i ugljen dioksid, koji isparavaju u tako ogromnim količinama, da naučnici smatraju da treba da se ustanovi jedna nova vrsta planeta - tzv. "Chthonian Planets", što bi u vrlo slobodnom prevodu značilo "gasni džin od koga je ostalo samo jezgro". Naučnici ESA su koristili svemirski teleskop HABL prilikom osmatranja HD 209458b planete koja rotira oko svog matičnog Sunca i pronašli kiseonik i ugljen dioksid koji okružuju planetu u njenoj izduženoj atmosferi elipsoidnog oblika, sličnoj ragbi lopti, kojom je planeta obavijena. Ovi "atomi" kuljaju iz nižih slojeva atmosfere u mlazevima, slično kovitlacu prašine koji ostaje iza supersoničnih aviona.
Kiseonik je jedan od mogućih pokazatelja života za kojim tragaju svi naučnici u svojim istraživanjima kada je u pitanju potraga za životom van naše planete. Ovakvo otkriće iako zanimljivo za astronome, ali nije neko veliko iznenađenje, pošto je kiseonik prisutan i na džinovskim planetama našeg Sunčevog sistema, poput Jupitera i Saturna. Naučnike je iznenadilo da su pronašli atome ugljen dioksida i kiseonika koji okružuju planetu u jednom produženom omotaču. Ta činjenica da se oni vide u gornjim slojevima atmosfere na HD 209458b potvrđuje pretpostavku da se na ovoj planeti upravo događa stvaranje atmosfere - tj. "eksplozija atmosfere". Oziris se nalazi na udaljenosti od samo 7 miliona kilometara od matičnog Sunca, i njena atmosfera se zagreva i do temperature od oko 1000 stepeni Celzijusa. Vodonik je veoma lagan elemenat, u stvari najlakši, kiseonik i ugljendioksid su mnogo teži u poređenju sa njim, pa je ovo navelo naučnike da zaključe da je fenomen ovako snažnog kuljanja "vazduha" mnogo delotvorniji od običnog isparavanja. Gas u suštini kulja brzinom većom od 35.000 km/h. "Mi smatramo da bi čak i teži elementi, kao što je gvožđe, mogu biti izbačeni u atmosferu" - izjavio je član istraživačkog tima "Alan Lecavelier des Entages" sa istraživačkog instituta za astro fiziku u Parizu, CNRS, Francuska. Ceo ovakav mehanizam isparavanja je tako karakterističan da postoji opravdan razlog za pretpostavku da postoji nova klasa-vrsta planeta van našeg Sunčevog sistema, tzv. - Chthonian Planets", po Grčkom Bogu "KHTON-u", vladaocu vrelog paklenog podzemlja, koja je u Francuskom jeziku poznata i kao "Authchton" Za "Chthonian" planete se misli da su one čvrsti ostatci jezgra isparenih gasnih džinova, koje se nalaze u orbitama čak bliži svojim matičnim Suncima nego što je planeta Oziris. Otkrivena planeta će uskoro biti u dometu posmatranja postojećih teleskopa, kako na Zemlji, tako i iz svemira. Otkriće ovako silovitog, snažnog procesa isparavanja, prema mišljenju naučnika je sasvim uobičajen, ali nam može indirektno potvrditi teoriju o "detinjstvu" naše sopstvene Zemlje. "Ovo je jedinstvena prilika da možemo direktno da posmatramo ovako jedno hidrodinamičko isparavanje. Naučnici smatraju da su: Venera, Zemlja i Mars možda potpuno izgubili svoju prvobitnu, originalnu atmosferu u ranom periodu postojanja. Njihove sadašnje atmosfere vode poreklo od udaraca asteroida i kometa, kao i od izbacivanja gasa iz unutrašnjosti ovih planeta." - smatraju naučnici. Originalni izvor informacije: Sajt ESA News Release. (februar 2004.)
|
