Ursa Major (U Ma)

Naziv sazvežđa			Zvezde magnitude				Vidljivo u periodu	Površina u stepenima2	broj zvezda na 10°2
skraćeni	latinski	narodni	1,00	2,00	4,00	5,00	Vidljivo u periodu	Površina u stepenima2	broj zvezda na 10°2
U Ma	Ursa Major	Veliki Medved	3	0	19	35	cirkump.	1279,66	1,73

Sazvežđe Veliki Medved je cirkumpolarno sazvežđe, što znači da se vidi u svako doba godine. Razlog za to je njegova blizina Severnom polu, tako da nikad ne zalazi iza horizonta.

Sazvežđe Veliki Medved sadrži 125 zvezda vidljive golim okom. Grupa zvezda  UMa (Dubhe),  UMa (Merak), g UMa (Fekda), d UMa ( Megrec), e UMa (Aliot),  UMa (Mizar),  UMa (Benetnaš) čija imena potiču od srednjevekovnih astronoma poznata su po nazivima: Velika Kola, Velika Kašika, Plug i Čarlsova kolica. Na zvezdanim kartama sazvežđe Veliki Medved zauzima daleko veći prostor nego što imamo utisak posmatrajući Velika Kola. Velika Kola predstavljaju samo rep i zadnji deo tela Velikog Medveda.

Od najsjajnijih zvezda koje vidimo golim okom samo  UMa (Dubhe) je narandžisti džin koji ima temperaturu oko 5000 K. Ostale sjajne zvezde su vreli beli džinovi čije temperature premašuju 10.000 K. Najtoplija zvezda je UMa (Benetnaš) čija temperatura dostiže 18.000 K.

Najpoznatija zvezda u sazvežđu Veliki Medved je  UMa (Mizar), sa pratiocem 80 UMa (Alkor). Mizar i Alkor u prevodu sa Arapskog znače Konj i Jahač. Mada nam izgledaju kao vrlo bliske zvezde njihovo rastojanje je oko 17000 AJ. Ovaj par sa još dve zvezde čini rudu Velikih Kola. Zvezda Mizar je dvojni sistem od toplih džinova Mizar A prividnog sjaja 2,4 i Mizar B prividnog sjaja 4.

(Inače zvezde Mizar i ALkor su od davnina služile za proveru dobrog vida. Ako pored Mizara golim okom možete da uočite i Alkor, onda imate dobar vid)

Naziv zvezde Prividna veličina Spektralna klasa Daljina od Zemlje u s.g.

epsilon Alioth           1.67           AO              68
eta     Alkaid           1.91           B3             210
alfa    Dubhe            1.95           KO             107
zeta    Mizar            2.40           A2              88
beta    Merak            2.44           AO              78
gama    Phekda           2.54           A0              90
jota    Talitha          3.12          A5            50
mi      Tania Australis  3.21           K5             105
delta   Megrez           3.44           A2              63
omikron Museida          3.47           G0             362
lambda Tania Borealis   3.52           A2             155
ni      Alula Borealis   3.71           K0             233
ksi     Alula Australis 3.79           G0            26
pi      Muscida          4.76           K0             233

Sazvežđe Veliki Medved obiluje i galaksijama. Spiralna galsksija M 101 nalazi se severoistočno nedaleko od zvezde Mizar. Prividna veličina galaksije je 9,6 pa je potrebno teleskop za njeno posmatranje. Veoma interesantne su i galaksije M 81 i M 82, koje obrazuju dvojni sistem. One se udaljavaju od nas brzinom od 187 i 74 km/s. Činjenica da se i međusobno udaljavaju znači da su imale zajedničko polazište.

U sazvežđu Veliki Medved poznata su tri jata galaksija. Najveće od njih sastoji se od oko 300 galaksija a na nebu prividno zauzima prostor kao pun Mesec.

Oznaka R. br. Prividna Prividne dimenz. u Daljina od Zemlje
M u NGC veličina lučnim minutima u s.g.

81      3031          8.9          16 x10        8,5 x 106
82      3034          9.4          7 x 1,5       8,5 x 106
101      3457          9.6          10 x 8        1,2 x 107
108      3556          10.7         8 x 1         2,5 x 107
109      3992          10.8         7 x 4         3,7 x 107