Kalendar
Reč dve o kalendaru

Ovaj mesec
Neke zanimljivosrti o aktuelnom mesecu

Može se reći da jedan dobar deo država i naroda danas u svetu broji godine od Hristovog rođenja ili bolje reći od nove ere (n.e.), mada je još uvek u nauci sporna tačna godina (i datum) Hristova rođenja. Sa priličnom sigurnošću se ipak pretpostavlja da je mogao biti rođen bar 4. godine pre nove ere. Datumi i godine pre nove ere se označavaju sa p.n.e., a u literaturi engleskog govornog područja sa B.C. (before Christ).

Doduše, ima još nekih zemalja koje interno, nastavljajući svoju tradiciju, računaju godine od nekog drugog događaja iz prošlosti, kao na primer što to rade tradicionalni Jevreji, Kinezi ili muslimani.

Pa i u samom hrišćanskom svetu brojanje godina od Hristova rođenja, odnosno od početka nove ere, započelo je relativno kasno – tek između osmog i desetog veka iako je takav predlog učinjen od rimskog pape još u VI veku.

Najduže je trajalo računanje godina od biblijskog postanka Sveta, koje je po Svetoj knjizi bilo 5508. godine p.n.e. Srbi su čak i posle Kosova računali godine od postanka Sveta. Tako je Stevan Visoki[1], podižući Mramorni stub na mestu pogibije svoga oca kneza Lazara 15 godina posle Kosovske bitke, na stubu ostavio zapis da se slavna bitka sa Turcima odigrala "petnaestog dana meseca juna godine 6897." Ako od 6897. oduzmemo 1389. (godina kada je bio boj na Kosovu), dobijamo 5508. (p.n.e.), što je godina nastanka Sveta po Bibliji.

(U arheološkom muzeju kraj crkve Aja – Sofije u Carigradu nalazi se jedna kamena ploča. Njen grčki tekst kaže: "Obnovi se ova kula i ovo gradsko platno od Đurađa Despota Srbije 6956. godine." Kada se odbije 5508 godina od "postanka sveta" do rođena Hristovog dobija se 1448. godina.)

U antičkoj Grčkoj su dugo računali godine od održavanja prve Olimpijade, a to je bilo 776. godine p.n.e. Možemo se zapitati zašto su se igre održavale svake četvrte godine, što je ostalo pravilo i do danas.

Možda zato što je svaka četvrta godina prestupna, što nam govori da je svakako postojala neka povezanost sa kalendarom.

U drevnom Rimu, u periodu od osnivanja Rima pa do Hristova rođenja, godine su računate od godine kada je legendarni Romul, prvi rimski kralj (753 – 715 p.n.e.) osnovao grad Rim, a to je bilo 4755. godine od postanka Sveta ili 753. godine p.n.e.

U rimskoj imperiji jedno vreme se praktikovalo računanje godina od početka vladavine pojedinog imperatora. Tako je bilo za vreme vladavine cara Dioklecijana[2] – godine su počeli da računaju od 284. godine, kada je i proglašen za imperatora.

Međutim, ni nastanak sveta nije bio za sve narode u isto vreme. Za Jevreje svet je nastao 7. X 3761. godine p.n.e. Tako je 1999. godina po našem kalendaru, po jevrejskom računanju 5760 AM (Anno Mundi – Svetska godina).

Muslimani broje godine od Muhamedova bekstva iz Meke u Medinu (između 28.VI. i 20.IX.) 622.godine n.e. Osim toga islamska kalendarska godina je za 11 dana kraća, jer je muslimanski kalendar lunarnog tipa, pa se njihove godine ne mogu izračunati prostim oduzimanjem od našeg broja godina. Na primer, 1999 – 622 = 1377, što bi trebalo da nam govori da je sada kod muslimana ta godina po njihovom kalendaru. Ali nije! Zbog one razlike od 11 dana, sada je 1420. muslimanska godina.

Kinezi su 15. februara u ponoć 1999. godine dočekali dolazak njihove Nove 4697. godine. To je godina Zeca, koja je zamenija dotadanju godinu Tigra. To nam jasno govori da Kinezi broje svoje godine još od 2698. godine p.n.e. (preračunato). Slično kao i hebrejski i kineski kalendar predstavlja jednu kombinaciju solarnog i lunarnog kalendara, koji nastoji da se dužina kalendarske godine poklopi sa dužinom tropske (astronomske) godine.

(jun 2002.)

| Home | Sadržaj | Galaksija | Sunčev sistem | Teorija i praksa |
| Instrumenti | Istorija i tradicija  | Efemeride 2002 |

vrh