Dipl. ing. Drago I. Dragović dragovic@net.yu

Kalendar kroz istoriju Molim te objasni mi Popust

12. 01. .2007.

Mada je Ceres najveći asteroid Glavnog pojasa, i prvi otkriven (G. Piazzi, 1801), njegova fizička svojstva su još uvek ostala velika nepoznanica. Mada se očekuje da u svojoj unutrašnjosti krije veliku količinu primordijalnog vodenog leda, ipak su mnoga pitanja o sastavu površine i slojeva ispod nje, svojstvima rigolita i stepenu njegove različitosti, ostala nerasvetljena.

U stvaranju infracrvene slike Ceresa, korišćeno je 360 slika urađenih NIGC2 kamerom sa opservatorije Keck II

Zato je tim astronoma, predvođen stručnjakom Benoit Carryjem sa Paris–Meudon opservatorije, uz pomoć adaptivne optike kojom je opremljena Keckova opservatorija na Havajima, napravio slike površine Ceresa sa rezolucijom od oko 30 km. Posmatranja su sprovedena tokom opozicije Ceresa krajem septembra 2002. godine u talasnim dužinama bliskim infracrvenom delu spektra, J, K i H [1], dakle rasponima talasnih dužina koji su idealni za istraživanje sastava i svojstava tla obližnjih nebeskih tela. Tim je sastavio svojevrsnu albedo–mapu koja pokriva preko 80 % površine Ceresa, gde se uz pomoć jačine odbijene svetlosti, koja varira i do 12 %, mogu pratiti razlike od 40 do 160 km u geološkim pojavama. Tim je sugerisao da se pomenute razlike javljaju najverovatnije zbog razlika u terenu, ali i zbog razlika u njegovom sastavu i/ili brojninim drugim efektima (usled starenja površine pod dejstvom solarnog vetra, udaraca mikrometeorita itd.).

Tim je takođe sproveo i merenja dimenzija i oblika planete patuljka Ceresa, za koji je utvrđeno da predstavlja donekle spljoštenu loptu prečnika 982 km odn. 894 km (± 14 km). Pravac njegove ose rotacije (po J2000) je: rektascenzija = 287 stepeni, a deklinacija = 69 stepeni (± 5 stepeni). Navedeni rezultati se skoro u dlaku poklapaju sa merenjima koja su pretprošle godine urađena uz pomoć Hablovog teleskopa (časopis "Nature", 2005).

Naknadne spektroskopske analize i posmatranja doneće nova saznanja o svojstvima Ceresove površine. Takvi programi će umnogome ubrzati pripreme NASA–ine misije DAWN[2], koja planira da poseti Ceres 2015. godine, i iz orbite ispita ovaj intrigantni svet. Trenutno tim kuje planove za dodatna posmatranja ovog asteroida tokom sledeće opozicije u novembru ove godine, i tada će koristiti adaptivne optičke instrumente "Very Large Telescope" Evropske južne opservatorije u Čileu. 

Infracrvena slika Ceresa pokazuje teksturu tla, pomoću čega su naučnici uspeli da stvore 3D model. Plavo odgovara tamnim infracrvenim zonama, a žuto svetlim. Crna područja na polovima su takva, jer za te oblasti nije bilo dovoljno prikupljenih podataka.

(16.01.2007.)

vrh