Sadržaj AM

Islamski kalendar (ili Hedžra[1] kalendar) je u potpunosti lunarni kalendar. Sadrži 12 meseci koji se baziraju na kretanju Meseca, a obzirom da 12 sinodičkih meseci ima svega 12 x 29,53 = 354,36 dana, islamski kalendar je konstantno kraći od tropske godine i stoga je pomeren u odnosu na hrišćanski kalendar.

Kalendar se bazira na Qur'anu[2] (Sura IX, 36 – 37), a pridržavanje je sveta dužnost za sve muslimane. 

Islamski kalendar je zvanični kalendar Saudijske Arabije kao i u zemljama Zaliva. Ostale arapske zemlje koriste gregorijanski kalendar za građanske potrebe, a islamski kalendar isključivo u religiozne svrhe.

Kako izgleda islamska godina?

Imena 12 meseci koji čine islamsku godinu:

Svaki mesec počinje prvom pojavom mesečevog srpa (za svakog pojedinca posebno) posle faze mladog Meseca.

Mada se vreme mladog Meseca može izračunati sasvim precizno, vreme vidljivosti srpa mladog Meseca je veoma teško predvideti. To zavisi od različitih faktora, kao što su meteorološki uslovi, optička svojstva atmosfere, lokacija samog posmatrača i drugo. Zbog toga je vrlo teško unapred dati preciznu informaciju o početku novog Meseca.

Neki muslimani zavise od svog lokalnog viđenja Meseca, dok opet drugi zavise od viđenja Meseca nekih državnih organa negde u mislimanskim centrima. I jedno i drugo je uobičajeno za muslimansku praksu ali može da dovede do različitih početaka meseci u različitim sredinama.

Izrada islamskog kalendara unapred?

Izrada krajnje pouzdanog kalendara je nemoguća. Ipak, kalendari se prave radi planiranja i bazirani su na proceni eventualne vidljivosti mesečevog srpa, tako da dati mesec može početi dan ranije ili kasnije od vremena predviđenog po unapred napravljenom kalendaru.

Koriste se različite metode za predviđanje kalendara.

Jedni nude krut sistem u kome svi neparni meseci imaju 30 dana, a svi parni 29 dana. Ekstra–dan se dodaje poslednjem mesecu u prestupnoj godini (koncept koji inače nije poznat u korišćenju kalendara). Prestupna godina može biti ona kod koje formula godina mod 30 daje za rezultat jedan od sledećih brojeva:

2, 5, 7, 10, 13, 16, 18, 21, 24, 26 ili 29.

(Ovaj algoritam koriste izdavači Gnu Emacsa u svom kalendarskom programu).

Takav kalendar nam daje prosečnu dužinu meseca od 29,53056 dana, što je sasvim blizu dužini sinodičkog meseca od 29,53059 dana. To je "u proseku" vrlo približna vrednost ali gledano svakog meseca, to je ipak samo gruba aproksimacija.

Treba reći da ima i boljih algoritama za procenu mladog Meseca ali o tome na nekom drugom mestu.

Brojanje godina

Godine se broje od Hedžre (arapski Hijrah, latinski Hegira), Muhamedovog puta u Medinu, za koji se predpostavlja da je bio 16. jula 622. godine po julijanskom kalendaru. Te godine muslimani računaju da je otpočela njihova godina AH 1 (AH –"Anno Hegirae" – godina Hedžre). Tako ćemo godine 1999. biti svedoci početka islamske AH 1420. godine.

Valja uočiti da je od tada prošlo svega 1999 – 622 = 1377 godina po hrišćanskom kalendaru, a čitavih 1419 godina po islamskom. Uzrok tome je dužina njihove godine, koja je kraća za približno 11 dana od tropske godine korišćene u hrišćanskom kalendaru. 

Kada će islamski preteći naš kalendar?

Kako je godina po islamskom kalendaru za oko 11 dana kraći od gregorijanske godine, islamska godina se polako približava hrišćanskoj. Trebaće, međutim, da prođe jako mnogo godina dok se ne poklope. Prvi dan petog meseca 20.874. godine po gregorijanskom kalendaru podudariće se (približno) sa prvim danom petog meseca AH 20.874. godine po islamskom kalendaru.