Kalendar kroz istoriju
O knjizi
Sadržaj
i spisak poglavlja objavljenih u AM

Kalendar
Reč dve o kalendaru

Ovaj mesec
Neke zanimljivosrti o aktuelnom mesecu

 

 

Sadržaj AM

 

Drago I. Dragović
dragovic@net.yu

>>> Naručite ovu knjigu

iz knjige Kalendar kroz istoriju
- Današnje računanje godina -

 

O knjizi Kalendar kroz istoriju

 

Konstantin Veliki

Posle povlačenja Dioklecijana sa prestola 305. godine njega je na rimskom prestolu nasledio opet jedan naš zemljak, rođen u Nišu, car Konstantin I Veliki[1]. On je tzv. Milanskim ediktom[2] proglasio slobodu ispovedanja Hristove vere u čitavom rimskom carstvu, a pred sam kraj svog života i sam je primio hrišćanstvo, zbog čega ga je hrišćanska crkva proglasila za 13. apostola i sveca, kao i njegovu majku Jelenu.

Od Milanskog edikta hrišćanstvo se raširilo i učvrstilo u rimskoj carevini kao dominantna veroispovest. Car Konstantin je osim toga sazvao i Prvi vaseljenski (ekumenski) Sabor u Nikeji[3] 325. godine, na kojem su donete veoma važne odluke koje se tiču i današnjeg kalendara, a posebno odluke koje se tiču utvrđivanja tačnog datuma slavljenja Uskrsa. Te odluke su i bile kasnije povod da crkva zahteva da računanje vremena počne od rođenja Hrista.

To se desilo oko 532. godine, kada je papin savetnik Bonifacius zatražio od kaluđera Dionizija Malog[4] (Dionysiusa Exiguusa) da sprovede u delo odluke donete na Saboru u Nikeji 325. godine, a koje su obavezivale Svetu stolicu.

Do tada su se u Rimu godine računale od dolaska na presto cara Dioklecijana. On je postao car 284. godine i bio na vlasti do 305. godine. Dionisije Mali je uveo računanje godina od Hristova rođenja, verovatno ne želeći da veliča vladavinu jednog cara koji je smatran za progonitelja ranih Hrišćana.

Kako je Dionizije došao do podatka da je Hristos rođen baš 25.decembra 753. godine od snivanja Rima (Ad urbe condita – odatle i skraćenica AUC) nije poznato ali je sigurno da je taj podatak netačan. Ipak, od 1. januara 754 AUC zvanično je otpočela nova era (n.e.) i računanje godina od Hristova rođenja. Zato je Dionizije Mali i nazvan tvorcem hrišćanske ere. Godina 754 AUC jeste prva godina AD (Anno Domini), tj. 1.godina n.e. Od tada se Anno domini kod nas prevodi kao: leto Gospodnje.

Za godine pre Hristova rođenja od tada se koristi termin "pre Hrista" (Ante Christum) i označava se sa AC, a za godine posle Hrista oznaka je, kao što smo rekli, AD.

Pri računanju godina pre i posle Hrista, pojavila se jedna čudna situacija. Recimo, između datuma 31.decembra 1.godine pre Hrista i 1.januara 1.godine posle Hrista, nema ni jedan dan, a po obeležavanju godinâ bi moglo da se pomisli da je između njih dve godine. To bi značilo da je Hristos rođen neke nulte godine, a ta ne postoji.

Pošto smo rekli da su stari Grci brojali godine od prve Olimpijade 776. godine p.n.e., prva godina n.e. (1 AD) kod njih je bila označena kao četvrta godina 194–te Olimpijade.


[1]   Na latinskom: Flavius Valerius Constantinus. Rođen 27. februara krajem 280-ih n.e. u Naissusu, današnjem Nišu, a umro 22. maja 337 n.e. u Konstantinopolju. Prvi rimski imperator koji je prihvatio hrišćanstvo.
[2]   Februara 313. godine n.e. je potpisan dogovor između rimskih imperatora Konstantina Velikog i Valeriusa Licinianusa Licinusa o verskim tolerancijama i pravu o organizovanju crkava.
[
3]  Danas grad Iznik na severozapadu Turske. U IV veku p.n.e. osnovao ga makedonski kralj Antigonus I Monophthalmus. Bio važan centar u rimsko i vizantijsko doba; danas ima oko 15.000 stanovnika. Možda najveća srednjevekovna krstaška tvrđava uopšte. Kada su krstaši zauzeli Carigrad, vizantijsko carstvo se raspalo na deo u Nikeji i na drugi, u Mistri, u Grčkoj. Ovde je Sveti Sava 1219. dobio pristanak za potpunu samostalnost srpske crkve.

[4]  Dionisius Exiguus (na engl.: Denis the Little; oko 500 – 556), hrišć. monah skitskog porekla, papski arhivar, prevodilac grčkih tekstova na latinski, matematičar i astronom. Tvorac hrišćanske ere i zapadnog crkvenog prava. Sastavio zbirku od 401 svetovnog kanona i dekreta, uključujući i apostolske kanone.

Poručite knjigu mejlom:
dragovic@net.yu

(jun 2002.)


| Home | Sadržaj | Galaksija | Sunčev sistem | Teorija i praksa |
| Instrumenti | Istorija i tradicija  | Efemeride 2002 |

vrh