|
Sadržaj | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |>
1. Uvod 1.1. Sunčev sistem Već od najranijih dana su ljudi posmatrali nebo i pokušavali shvatiti kakve su to “svetle tačkice” na njemu. Prvi poznati astronom je bio grk Ptolomej koji je živeo u 2. veku. On je smatrao da se Zemlja nalazi u središtu svemira i da se planete, Mesec pa i Sunce okreću oko nje. Takođe je primetio da se zvezde kreću pravilnim putanjama a da se planete kolebaju. Ovu pojavu je objasnio tako da je pretpostavio da se planete osim po orbitama kreću i po malim kružnicama. Poljak Nikola Kopernik (Nikola Copernicus 1473-1543) je doveo u pitanje Ptolomejevo shvatanje Sunčevog Sistema i tvrdio da se Zemlja zajedno sa svim planetama okreće oko Sunca a da se oko Zemlje okreće jedino Mesec. Svoja gledišta je objavio 1543. godine u knjizi “O obrtanjima nebeskih krugova”. Ova njegova knjiga kao i gledišta su bila zabranjena od strane crkve jer je crkva smatrala da je Zemlja u središtu svemira. Jedina greška u Kopernikovom shvatanju Sunčevog sistema je bila u tome što je on smatrao da se planete okreću oko Sunca po savršenim kružnicama. Treće poimanje Sunčevog sistema je uveo danski astronom Brahe (Tycho Brahe 1546-1601) koji je tvrdio da se sve planete, osim Zemlje, okreću oko Sunca, a da se Sunce okreće oko Zemlje. I on je smatrao da su putanje planeta i Sunca savršene kružnice. Tek je nemački profesor Kepler (Johanes Kepler 1571-1630) stekao pravo gledište o Sunčevom sistemu. On je prvi tvrdio da se sve planete zajedno sa Zemljom kreću oko Sunca po manje više eliptičnim putanjama. Sunčev sistem se sastoji od Sunca 9 planeta, oko 90 meseca, velikog broja kometa i asteroida, međuplanetarnog medija. Možemo ga podeliti na unutrašnji i spoljašni. U unutrašnji Sunčev sistem spadaju četri tzv. terestričke planete (Merkur, Venera, Zemlja, Mars). Jovijanske planete čine spoljni Sunčev sistem (Jupiter, Saturn, Uran, Neptun). Sve planete i asteroidi se okreću oko Sunca u istom smeru u orbitama koje su u blizini ravni koja je određena zemljinom orbitom i sunčevim ekvatorom a naziva se ravan ekliptike. Orbite svih planeta, izuzevši Merkur i Pluton čije su skoro kružne, su elipse sa Suncem u jednoj od tačaka žižne daljine elipse. Najudaljenija planetarna orbita se nalazi na 40 astronomskih jedinica od Sunca , ali je zona uticaja Sunčeve gravitacije mnogo šira. 1.2. Jovijanske planete Posmatrajući iza orbite Marsa Sunčev sistem se veoma razlikuje. Spoljašni Sunčev sistem nam predstavlja potpuno nepoznato okruženje: ogromne gasovite lopte, jedinstvene mesece, kao i fenomen hemiskog sastava ovih planeta (od kojih neke još nisu dovoljno istražene). Imena jovijanskih planeta uzeta su iz rimske mitologije: Jupiter kralj svih bogova, Saturn Jupiterov otac, Uran bog neba, i Neptun gospodar mora. Čak i najmaštovitiji naši preci nisu predvideli pravu veličanstvenost četri jovijanske planete. Najmanja planeta spoljašnjeg sunčevog sistema, Neptun, je toliko velika da sadrži 50 zemljinih zapremina, a najveća, Jupiter, da sadrži čak 1400 zemljinih zapremina. Jovijanske planete: Jupiter, Saturn, Uran i Neptun se jedne od drugih razlikuju na mnogo načina. Sadržaj | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |> (april 2003.)
|
