SUNCEV SISTEM

Na rastojanju od oko 30 000 svetlosnih godina od centra galksije koju zovemo Mlecni Put, nesto malo iznad galakticke ravni u Orionovom spiralnom kraku, kruzi mala, zuta zvezda. Da bi sa devet svojih pratioca zavrsila jednu orbitu oko jezgra Galaksije, potrebno joj je oko 200 miliona godina. Ta zvezda, koju stanovnici trece planete po redu od nje zovu Sunce, je patuljasta zvezda spektralnog tipa G2, sa povrsinskom temperaturom 5700 K. Precnika je 1 392 000 km i njena masa cini 99,86% celokupne mase Sucevog sistema.

Suncev sistem je nastao pre oko pet milijardi godina od rotirajuceg oblaka gasa i prasine. Najudaljenija planetarna orbita se nalazi na 40 astronomskih jedinica (1 AJ iznosi 150 miliona kilometara, sto je prosecno rastojanje Zemlje od Sunca) ali je zona uticaja Sunceve gravitacije mnogo sira. Suncev sistem cine sva tela i cestice koje su pod uticajem gravitacije Sunca:

Planete ? planeta je svemirsko telo koje kruzi oko zveze, a cija masa je suvise mala da i samo postane zvezda. Planete su ili stenovita tela ili gasovita sa malim cvrsim jezgrom. U Suncevom sistemu ima devet poznatih planeta....

Asteroidi ? mala stenovita tela, precnika do 1000 km (najmanji su velicine zrnca prasine). Zovu se jos i planetoidi ili male planete. Uglavnom su nepravilnog oblika, a najveci njihov broj kruzi oko Sunca u prostoru izme|u Marsa i Jupitera. Asteroidi su ostaci materije od koje je stvoren citav Suncev sistem. Broj identifikovanih asteroida je tesko pratiti posto se stalno otkrivaju novi.

Komete ? ledena tela koja oblecu oko Sunca u cijoj blizini delimicno isparavaju stvarajuci tako, nasuprot Suncu, dugacak rep (dugacak i milion kilometara). Gra|ene su od smrznute vode, ugljen dioksida, metana i amonijaka i cestica prasine i stenovitih parcica. Putanja kometa je veoma ekscentricna elipsa. Razlikujemo dve vrste kometa. Jednu cine komete koje se redovno pojavljuju na nasem nebu (u periodu od 6 do 200 godina) i to su kratkoperiodicne komete. U drugu grupu spadaju komete ciji period pojavljivanja je suvise dugacak da bi se mogao tacno predvideti (vise hiljada godina) i to su dugoperiodicne komete.

Meteoroidi ? cvrsti komadi materije razlicitih dimenzija, koji kruze oko Sunca i ne mogu se registrovati optickim putem u slobodnom kosmickom prostoru. Ti komadi ponekad upadaju u Zemljinu atmosferu gde, usled trenja i drugih procesa, burno sagorevaju i tada se opazaju kao meteori, odnosno zvezde padalice. Cesto se meteori (pojava) poistovecuju sa meteoroidima (objekti u kosmosu). Meteoroid koji padne na drugo telo zove se meteorit

<< Sadrzaj ? vrh ? Planete >>