AM Home

am@astronomija.co.yu

 

MO

Katalog

Crtež svih
MO (87 Kb)

    1
    3
    8
  16
  17
  20
  27
  31
  33
  41
  42
  43
  45

  46
 
50
  51
  57

  74
  76
  77
  80
  82
100

103
104

 

Sadržaj AM

          

 

mesijeovi objekti
M82 – Cigara galaksija
NGC 3034; Ursa Major; nepravilna galaksija; +8,4 mag; 12 000 000 s.g.

 


 
m.milan@EUnet.yu

M3 [14Kb]

Galaksija M82 se smatra za prototip nepravilnih galaksija tipa IrII. Ovu galaksiju, zajedno sa susednom M81, otkrio je J. E. Bode 31. decembra 1774. godine. On je ovaj objekat opisao kao "maglicasta mrlja" pored M81.

Nepravilan oblik ove galaksije tumaci se na dva razlicita nacina. Prema prvom tumacenju smatra se da se unutar galaksije odigrava snazna eksplozija. Zastupinici ove teorije tvrde da u prilog toj hipotezi govore i vlakna materije koja isticu iz sredisnjih zona do daljine od 10.000 svetlosnih godina brzinama i do 1.000 km/s. Prema drugoj, novijoj, hipotezi smatra se da u ovoj galakisiji nema eksplozije vec je njen nepravilan oblik uzrokovan skorasnjim "bliskim susretom" sa M81. Kao posledica ovog sudara doslo je do oticanja gasa iz galakisije kao i do naglog i brzog formiranja zvezda.

Ako se ova galakisija posmatra u spektru X-zraka uocava se mnogo ostataka supernova kao i X-binarnih zvezda. Takodje u X-spektru se vidi i potencijalna crna rupa u blizini centra galaksije. Ova crna rupa ima masu od oko 500 masa Sunca a njena zapremnia je priblizna zapremini Meseca. Nalazi se na 600 svetlosnih godina od centra galaksije.

Zbog vrlo intenzivnog oticanja gasa iz ove galaksije M82 je jak izvor radio talasa. Iz ovog razloga ona se oznacava i kao "Ursa Major A", tj. najaci radio izvor u sazvezdju UMa.

Posmatrana u IC delu spektra M82 je sjajnija od svih poznatih galaksija. Intenzitet zracenja ove galaksije u IC delu spektra je daleko veci nego u VIS olasti.

[mart 2001.]

vrh