MO
1
|
mesijeovi
objekti M82 – Cigara galaksija NGC 3034; Ursa Major; nepravilna galaksija; +8,4 mag; 12 000 000 s.g.
Galaksija M82 se smatra
za prototip nepravilnih galaksija tipa IrII. Ovu galaksiju, zajedno sa
susednom M81, otkrio je J. E. Bode 31. decembra 1774. godine. On je ovaj
objekat opisao kao "maglicasta mrlja" pored M81. Nepravilan oblik ove
galaksije tumaci se na dva razlicita nacina. Prema prvom tumacenju smatra
se da se unutar galaksije odigrava snazna eksplozija. Zastupinici ove
teorije tvrde da u prilog toj hipotezi govore i vlakna materije koja
isticu iz sredisnjih zona do daljine od 10.000 svetlosnih godina brzinama
i do 1.000 km/s. Prema drugoj, novijoj, hipotezi smatra se da u ovoj
galakisiji nema eksplozije vec je njen nepravilan oblik uzrokovan
skorasnjim "bliskim susretom" sa M81. Kao posledica ovog sudara
doslo je do oticanja gasa iz galakisije kao i do naglog i brzog formiranja
zvezda. Ako se ova galakisija
posmatra u spektru X-zraka uocava se mnogo ostataka supernova kao i
X-binarnih zvezda. Takodje u X-spektru se vidi i potencijalna crna rupa u
blizini centra galaksije. Ova crna rupa ima masu od oko 500 masa Sunca a
njena zapremnia je priblizna zapremini Meseca. Nalazi se na 600 svetlosnih
godina od centra galaksije. Zbog vrlo intenzivnog
oticanja gasa iz ove galaksije M82 je jak izvor radio talasa. Iz ovog
razloga ona se oznacava i kao "Ursa Major A", tj. najaci radio
izvor u sazvezdju UMa. Posmatrana u IC delu
spektra M82 je sjajnija od svih poznatih galaksija. Intenzitet zracenja
ove galaksije u IC delu spektra je daleko veci nego u VIS olasti. [mart 2001.] |